Jak już zdążyliśmy wcześniej powiedzieć, sporządzanie aktów notarialnych ma na celu eliminację potencjalnych błędów i zapewnienie gwarancji, że dany dokument jest sporządzony poprawnie. Niestety, ale również w aktach notarialnych zdarzają się jednak pomyłki – wynikające zarówno z winy notariuszy, jak i zainteresowanych stron. O ile jest to pomyłka w postaci literówki, to nie masz się czym martwić. Gorzej, jeśli błąd ma realny wpływ na stan prawny danej kwestii. Zobacz, na co zwrócić uwagę, zanim znajdziesz właściwego notariusza na Woli w Warszawie.
Błędy oczywiste
Są to drobne, niezamierzone błędy, np. pisarskie, wynikające z przeoczenia wyrazu, znaku interpunkcyjnego itp. Nie wynikają one z błędów merytorycznych zawartych w akcie notarialnym. Do najczęściej występujących błędów tego typu zaliczyć można:
- błędy ortograficzne, błędną odmianę wyrazów, opuszczenie wyrazu itp.
- błędy rachunkowe, czyli niewłaściwe liczby w wynikach działań, np. w kwotach
- błędne dane stron – imiona, numery PESEL, adresy
- błędy typu zły numer działki, błędnie podana powierzchnia lokalu.
Łatwo w tym wypadku wyczuć, że są to błędy niemające charakteru doniosłego i nie wynikają one z rażących zaniedbań przygotowujących dokument lub złej woli stron – mogą przydarzyć się w każdej sytuacji. Nie oznacza to jednak, że nie można ich uniknąć. Warto dobrze sprawdzać wszelkie dane i czytać każde zdanie, właśnie choćby dlatego, aby nie pojawiło się tam przez przypadek dwukrotnie pod rząd powtórzone to samo słowo. Pomyłki takie wynikają też często z błędów samych klientów, którzy błędnie podają adres lub inne swoje dane. Naprawienie takich uchybień jest jednak na szczęście stosunkowo łatwe. Przed podpisaniem aktu notarialnego można takie pomyłki po prostu w określony sposób oznaczyć i przekreślić. Po podpisaniu, dołączyć protokół z zawartymi błędami. Likwidacja takich „usterek” jest możliwa, o ile nie przyczynia się to do zmiany stanu prawnego kwestii omawianych w dokumencie. Jeśli jednak pomyłka jest bardziej znacząca, sprawa staje się bardziej skomplikowana.
Istotne błędy
Drugi rodzaj błędów, o których możemy mówić w przypadku sporządzania aktów notarialnych, to błędy merytoryczne. Wystąpienie takiej pomyłki zmienia znaczenie dokumentu i wpływa na konsekwencje z niego wynikające. W tej grupie błędów znajduje się m.in.:
- zła ocena stanu faktycznego, a w związku z tym błędne czynności prawne
- niewłaściwa reprezentacja stron
- brak wymaganych przez prawo dokumentów
- brak wniosku np. o wpis prawa własności w akcie
- błędne pobranie podatków.
Różnica pomiędzy rodzajami błędów jest dość wyraźna. Te wymienione przed chwilą istotnie zmienić mogą to, co wynika z danego aktu notarialnego. Nie mają jedynie charakteru słownego, pisarskiego, lecz rzeczywisty – mogą wytwarzać określone okoliczności prawne dla stron zainteresowanych daną kwestią. Błędy mogą wynikać np. z niedostarczenia odpowiednich dokumentów. W takim wypadku wina leży po stronie zainteresowanych i to oni mogą zwrócić się do notariusza o sporządzenie aneksu. Jeśli wszystkie strony danej sprawy stawią się u notariusza i nie będą widzieć przeszkód, co do naprawienia błędów, również ta sytuacja będzie stosunkowo łatwa do rozwiązania. Istnieją jednak sytuacje, w których pomyłki będzie mógł naprawić jedynie sąd, co wiąże się oczywiście z kosztami i niekiedy długotrwałym procesem. Dobrze zatem, aby ze swojej strony tutaj również zminimalizować ryzyko wystąpienia błędów, np. dokładnie zapoznając się z informacjami na temat dokumentów potrzebnych do aktu notarialnego.
Skutki błędnie sporządzonych aktów notarialnych
Każdy błędnie wystawiony akt notarialny wiąże się z konsekwencjami prawnymi, jakie powstają na jego skutek. Sytuacją, gdy akt nie powoduje żadnych skutków, jest jego nieważność bezwzględna. W praktyce oznacza to, że dokument staje się nieważny i traktuje się sprawę, jakby nigdy nie został wykonany. Dojść do tego może np. gdy jedna ze stron nie miała zdolności do czynności prawnych lub działała w cudzym imieniu bez jego zgody. Podobną sytuacją jest wzruszalność aktu prawnego, z tą różnicą jednak, że jego skutki przestają obowiązywać na wniosek konkretnej strony – np. gdy w akcie występują wady oświadczenia woli. Trzeci ze stanów prawnych – bezskuteczność zawieszona – oznacza, że skutki prawne aktu notarialnego nie obowiązują do momentu zaistnienia dodatkowych okoliczności. Okolicznościami tymi może być przykładowo zgoda osoby trzeciej, niebędącej stroną danego aktu notarialnego. Wystawienie protokołu do aktu, aneksu lub ostatecznie finał sprawy w sądzie występuje, gdy konieczna jest naprawa czynności notarialnych. Mówiliśmy dotychczas w dużej mierze o tym, co można zrobić, gdy błąd popełnią strony. Co jednak, gdy wina leży po stronie notariusza? Możesz żądać ukarania takiej osoby w postępowaniu cywilnym. Notariusza spotkać może też odpowiedzialność dyscyplinarna.
Sprawa błędów w aktach notarialnych jest bardzo złożona i zależy od konkretnej sytuacji. Niekiedy mogą być one nieznaczące i banalne do naprawienia, w innych sytuacjach mogą generować sytuacje prawne niekorzystne dla wielu osób, nie tylko stron zawartych w akcie. Dobrze więc odpowiednio przygotować się przed wizytą w kancelarii notarialnej w Warszawie i zapoznać się z przytaczanymi tutaj informacjami.