W życiu większości z nas przychodzi taki moment, gdy osiągamy finansową stabilizację i stajemy przed decyzją nabycia lokalu mieszkalnego lub użytkowego. Warto w takiej sytuacji wiedzieć, że z punktu widzenia przepisów prawa istnieje więcej niż jedna definicja własności. W niniejszym artykule skupimy się na kwestiach związanych z ustanowieniem odrębnej własności lokalu, dokumentach, których posiadanie wymagane jest w tym przypadku oraz różnicach pomiędzy własnością odrębną a spółdzielczym prawem własnościowym.
Odrębna własność lokalu: definicja
Zacznijmy od wyjaśnienia pojęcia, jakim jest odrębna własność, gdyż nie wszystkim jest ono znane. Informacje na ten temat zawarte są w ustawie o własności lokali, która została uchwalona 24 czerwca 1994 roku. Słowem-kluczem w tym przypadku jest oczywiście odrębność – rozumiana jako prawne oddzielenie nie tylko od gruntu, lecz także od budynku. Ustanowienie odrębnej własności lokalu, poświadczone stosownymi dokumentami oznacza zatem, że posiadacz lokalu staje się jego wyłącznym właścicielem, a także współwłaścicielem gruntu.
Notariusz na Woli w Warszawie: szybka i sprawna pomoc
W celu przeprowadzenia tego typu procedury prawnej niezbędne będzie sporządzenie aktu notarialnego. Wizytę w kancelarii warto jednak poprzedzić drobnym rekonesansem, związanym nie tylko z samą dokumentacją, lecz także z wybraniem zaufanej osoby. Kompetentny notariusz powinien sprawnie przeprowadzić nas przez cały proces. Kalkulator kosztów notarialnych pozwoli z kolei na przygotowanie się do spotkania pod względem finansowym.
Czym różnią się odrębna własność lokalu oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu?
W dyskursie społecznym dużo częściej pojawia się jednak termin spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, bo to na podstawie przepisów z nim związanych Polacy nabywają mieszkania najczęściej. O tego rodzaju własności z pewnością każdy z nas słyszał przynajmniej kilka razy. Czym jednak to pojęcie różni się od tego, na którym skupiamy się w tym artykule i czy ustanowienie odrębnej własności lokalu na podstawie oficjalnych dokumentów w każdej sytuacji jest konieczne?
Przede wszystkim odrębna własność jest niejako pełniejsza od prawa spółdzielczego. Wynika to z faktu, że w przypadku tej pierwszej nabywca czy posiadacz lokalu jest jego wyłącznym właścicielem, a w przypadku tego drugiego, jak zresztą wynika z samej nazwy – właścicielem jest spółdzielnia. Co ważne szczególnie dla przedsiębiorców, zmiana charakteru lokalu z mieszkalnego na użytkowy i odwrotnie wymaga zgody spółdzielni, jeśli jest ona współwłaścicielem. Jeżeli nastąpiło natomiast ustanowienie odrębnej własności lokalu – taka zgoda nie będzie wymagana, a przeznaczenie pomieszczeń zależy wyłącznie od ich oficjalnego dysponenta.
Warto zaznaczyć również, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu można przekształcić w odrębną własność lokalu, jeśli taka jest wola głównego właściciela, a spółdzielnia wyda na takie działanie zgodę. Nie jest to jednak konieczne. Do wyodrębnienia własności może też dojść wskutek upadku spółdzielni.
Ustanowienie odrębnej własności lokalu – dokumenty, które będą potrzebne
Przed wizytą w kancelarii należy przygotować stosowne dokumenty potrzebne do aktu notarialnego, związanego z odrębną własnością. Przyjrzyjmy się pokrótce każdemu z nich.
Jeżeli dla lokalu założono w przeszłości księgę wieczystą, potrzebny będzie jej odpis zwykły. W przeciwnym razie należy w pierwszej kolejności założyć księgę, a następnie poprosić stosowną instytucję o odpis. Konieczna będzie również podstawa nabycia lokalu, którą może być na przykład umowa poświadczająca jego zakup. Kolejnym z dokumentów potrzebnych do ustanowienia odrębnej własności lokalu jest odpis decyzji odpowiedniego organu o wydaniu zgody na użytkowanie danego budynku. Niezbędne będzie ponadto zaświadczenie dowodzące samodzielności lokalu, wydane przez Prezydenta lub Starostę, w zależności od wielkości miejscowości, w której znajduje się budynek. Ten sam przedstawiciel władzy powinien ponadto wydać wypis z odpowiedniej kartoteki lokali, na którym obecna będzie klauzula traktująca o zastosowaniu w kwestii dokonywania wpisów w księgach wieczystych. Następna pozycja na liście dokumentów potrzebnych do aktu notarialnego to rzut rzeczonego lokalu, uwzględniający jego plan oraz opis. Nie obędziemy się również bez stosownego wypisu z rejestru gruntów oraz tak zwanego świadectwa charakterystyki energetycznej.
Pamiętajmy, że sporządzenie aktu przez notariusza będzie niemożliwe, jeśli nie przedstawimy ważnych dokumentów, które potwierdzą naszą tożsamość. Koniecznie zabierzmy więc ze sobą dowód osobisty lub paszport, w zależności od tego, którym z nich posługujemy się na co dzień. Podczas ustanawiania odrębnej własności lokalu obok wymienionych dokumentów notariusz najprawdopodobniej zapyta nas również o dodatkowe dane osobowe, w tym numer PESEL, imię ojca oraz matki, a także stan cywilny. Jeżeli w naszym imieniu czynności dokonuje pełnomocnik, osoba ta będzie musiała przedstawić także akt pełnomocnictwa.
