Co trzeba wiedzieć na temat sporządzania intercyzy przedmałżeńskiej

Sporządzenie intercyzy przedmałżeńskiej to świadoma decyzja przyszłych małżonków o uregulowaniu stosunków majątkowych jeszcze przed zawarciem małżeństwa. Jest to forma umowy majątkowej małżeńskiej, która musi przybrać postać aktu notarialnego. Dzięki niej można ustalić odmienny niż ustawowy ustrój majątkowy, co ma znaczenie zarówno w trakcie trwania małżeństwa, jak i w razie jego ustania lub podziału majątku.

Decyzja o podpisaniu intercyzy nie wynika z braku zaufania między partnerami, ale ze świadomości konsekwencji prawnych, jakie niesie wspólność majątkowa. Umożliwia ochronę majątku zgromadzonego przed ślubem, wyłączenie wspólności przy prowadzeniu działalności gospodarczej, a także zapobiega niejasnościom w przyszłości.

Warto wiedzieć, że intercyza przedmałżeńska zaczyna obowiązywać dopiero z chwilą zawarcia małżeństwa, dlatego sporządzenie jej przed ślubem jest najczęściej stosowaną praktyką. Notariusz nie tylko sporządza taki akt, ale również dba o to, by jego treść była zgodna z obowiązującym prawem i wolą stron.

Na czym polega intercyza przedmałżeńska?

Intercyza to potoczne określenie umowy majątkowej małżeńskiej, która może zostać zawarta przed ślubem lub w trakcie trwania małżeństwa. Sporządzona przed zawarciem małżeństwa obowiązuje od dnia jego zawarcia i pozwala określić, czy małżonkowie wchodzą w związek ze wspólnością majątkową, czy decydują się na inny ustrój – np. rozdzielność majątkową, rozdzielność z wyrównaniem dorobków, czy ograniczoną wspólność majątkową.

Najczęściej wybieraną formą intercyzy jest pełna rozdzielność majątkowa, czyli sytuacja, w której każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem, odpowiada za własne zobowiązania i samodzielnie decyduje o swoich finansach. W ten sposób majątek każdego z małżonków pozostaje odrębny i nie wchodzi do majątku wspólnego.

Intercyza może także przewidywać inne, bardziej złożone rozwiązania, w zależności od potrzeb i okoliczności przyszłych małżonków. Może obejmować np. wspólność tylko niektórych składników majątkowych, zastrzeżenie wspólności dla majątku nabytego po ślubie albo rozszerzenie wspólności majątkowej na majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa.

Jak się przygotować do podpisania intercyzy przedmałżeńskiej?

Podpisanie intercyzy przedmałżeńskiej wymaga odpowiedniego przygotowania oraz wizyty u notariusza. Przede wszystkim należy umówić się na spotkanie w kancelarii notarialnej – najlepiej z odpowiednim wyprzedzeniem, szczególnie jeśli ślub zbliża się dużymi krokami.

Na spotkanie należy zabrać:

• ważne dokumenty tożsamości obu osób – dowód osobisty lub paszport,
• dane dotyczące planowanego ślubu, w tym datę i miejsce jego zawarcia,
• propozycję treści umowy, jeśli przyszli małżonkowie mają sprecyzowane oczekiwania dotyczące ustroju majątkowego.

W przypadku bardziej rozbudowanych zapisów dobrze przygotować zestawienie składników majątkowych lub wycenę niektórych elementów majątku – np. nieruchomości, udziałów w spółkach czy wartości przedsiębiorstwa. Nie zawsze jest to konieczne, ale może pomóc w precyzyjnym określeniu zasad, na których majątek ma być rozdzielony.

Rozmowa z notariuszem to także dobra okazja do wyjaśnienia wszelkich wątpliwości. Notariusz ma obowiązek poinformować strony o konsekwencjach prawnych zawieranej umowy i upewnić się, że są one w pełni świadome swoich decyzji. Z tego względu intercyza nie może być podpisana bez obecności obu stron – nie można jej zawrzeć przez pełnomocnika.

O czym należy pamiętać przed podpisaniem intercyzy?

Podpisując intercyzę przed ślubem, warto mieć na uwadze kilka istotnych aspektów, które mogą mieć wpływ na dalsze życie małżeńskie i sytuację prawną małżonków.

Po pierwsze, intercyza nie działa wstecz. Oznacza to, że reguluje ona stosunki majątkowe od chwili zawarcia małżeństwa, a nie wcześniej. Majątek nabyty przez każdego z małżonków przed ślubem zawsze pozostaje majątkiem osobistym, nawet bez intercyzy.

Po drugie, podpisanie intercyzy nie oznacza braku obowiązków alimentacyjnych, solidarności w sprawach rodzinnych czy rezygnacji z innych praw wynikających z małżeństwa. Umowa dotyczy jedynie aspektów majątkowych i nie wpływa na inne elementy życia rodzinnego.

Po trzecie, zawarcie intercyzy przed ślubem nie wyklucza jej zmiany w przyszłości. Małżonkowie mogą w dowolnym momencie zrezygnować z wcześniej ustalonego ustroju majątkowego lub wprowadzić inny – np. przejść z rozdzielności na wspólność lub odwrotnie. W każdym przypadku konieczna będzie nowa wizyta u notariusza i podpisanie kolejnego aktu.

Warto również pamiętać, że intercyza może mieć istotne znaczenie w razie rozwodu, podziału majątku, dziedziczenia lub odpowiedzialności za długi. Zabezpiecza osobisty majątek małżonków przed roszczeniami wierzycieli współmałżonka i pozwala zachować niezależność finansową.

Czy intercyza wpływa na dzieci lub dziedziczenie?

Intercyza przedmałżeńska nie ma wpływu na prawa i obowiązki rodziców względem dzieci, ani nie reguluje kwestii dziedziczenia po śmierci jednego z małżonków. Sprawy te pozostają odrębną sferą prawa rodzinnego i spadkowego.

W przypadku dziedziczenia, fakt zawarcia intercyzy może jednak wpłynąć na zakres majątku, który wejdzie do spadku po zmarłym małżonku. Jeżeli między małżonkami panowała rozdzielność majątkowa, do masy spadkowej nie wejdzie majątek drugiego z nich. To oznacza, że spadkobiercy dziedziczą tylko to, co formalnie należało do zmarłego, a nie do obojga małżonków łącznie.

Jeśli natomiast chodzi o dzieci, intercyza nie ma wpływu na ich prawa do alimentacji, opieki czy dziedziczenia. Rodzice nadal ponoszą wobec nich takie same obowiązki, niezależnie od tego, jaki ustrój majątkowy obowiązuje w małżeństwie.