Co trzeba wiedzieć na temat sporządzania aneksu do umowy darowizny

Aneks do umowy darowizny to dokument, który umożliwia dokonanie zmian lub uzupełnień w uprzednio zawartej umowie darowizny. W praktyce często zdarza się, że po podpisaniu umowy darowizny strony dochodzą do wniosku, że konieczne jest doprecyzowanie zapisów, dodanie nowych warunków lub zmiana wcześniej ustalonych postanowień. Sporządzenie aneksu w odpowiedniej formie prawnej daje możliwość wprowadzenia takich modyfikacji w sposób bezpieczny, formalny i wiążący.

Aneks nie zastępuje umowy darowizny – stanowi jej integralną część i obowiązuje tylko w zakresie, w jakim modyfikuje oryginalną treść. W odniesieniu do darowizn dotyczących nieruchomości lub praw wymagających zachowania formy aktu notarialnego, również aneks musi zostać sporządzony przez notariusza. W przeciwnym razie jego postanowienia nie wywołają skutków prawnych.

Dokument ten może dotyczyć wielu kwestii – zmiany danych stron, doprecyzowania zakresu darowizny, dodania zapisów o służebności lub dożywociu, czy nawet wprowadzenia nowych warunków dotyczących wydania przedmiotu darowizny. Ważne, aby treść aneksu była zgodna z wolą stron i nie naruszała przepisów prawa.

Kiedy warto sporządzić aneks do umowy darowizny?

Sporządzenie aneksu do umowy darowizny jest zasadne zawsze wtedy, gdy strony chcą coś zmienić lub doprecyzować w już zawartej umowie, a nie chcą zawierać nowej od podstaw. Może to dotyczyć zarówno kwestii formalnych, jak i merytorycznych.

Najczęstsze sytuacje, w których sporządza się aneks:

• zmiana danych osobowych stron (np. po zmianie nazwiska),
• korekta błędnie wpisanych danych dotyczących nieruchomości lub przedmiotu darowizny,
• rozszerzenie zakresu darowizny o dodatkowy składnik majątku,
• dodanie zapisów o ustanowieniu służebności osobistej,
• wprowadzenie zapisów o prawie dożywocia na rzecz darczyńcy,
• określenie terminu przekazania przedmiotu darowizny,
• uregulowanie obowiązku ponoszenia kosztów związanych z przedmiotem darowizny.

Aneks może także posłużyć jako narzędzie do usunięcia niejasności w umowie lub doprecyzowania zapisów, które wcześniej zostały sformułowane ogólnikowo.

Jak przygotować się do sporządzenia aneksu?

Przygotowanie aneksu do umowy darowizny wymaga zebrania odpowiednich dokumentów, przemyślenia zakresu zmian oraz, w przypadku umów zawartych w formie aktu notarialnego, umówienia wizyty w kancelarii notarialnej. Warto wcześniej skonsultować się z notariuszem i przedstawić mu treść pierwotnej umowy oraz opis zmian, jakie mają zostać wprowadzone.

Jakie dokumenty są potrzebne?

Podczas sporządzania aneksu niezbędne będą:

• oryginał umowy darowizny – lub wypis aktu notarialnego, jeśli umowa była zawierana w kancelarii,
• dokumenty tożsamości stron – aktualne dowody osobiste lub paszporty,
• aktualny wypis z księgi wieczystej – w przypadku darowizny nieruchomości,
• wypis i wyrys z ewidencji gruntów – jeśli zmiany dotyczą opisu działki lub zakresu darowizny,
• inne dokumenty wymagane przy wprowadzeniu nowych zapisów – np. zaświadczenie o przeznaczeniu nieruchomości w MPZP, decyzja o warunkach zabudowy, zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach, zgody współmałżonków.

W przypadku, gdy aneks wprowadza zapisy o służebności lub dożywociu, konieczne może być przygotowanie dokumentów potwierdzających stan faktyczny i zamiar stron – np. szkic lokalu z zaznaczeniem pomieszczeń, które mają podlegać służebności.

Jakie ustalenia warto poczynić przed wizytą u notariusza?

Zanim strony umówią się do notariusza, powinny dokładnie ustalić:

• jakie elementy umowy mają zostać zmienione lub uzupełnione,
• czy wprowadzone zmiany będą dotyczyć całości czy tylko fragmentu wcześniejszego zapisu,
• od kiedy zmiany mają obowiązywać,
• czy zmiana wymaga poinformowania innych instytucji (np. urzędu skarbowego, sądu wieczystoksięgowego),
• czy aneks będzie zawierał dodatkowe zobowiązania lub skutki prawne.

Dokładne przygotowanie i uzgodnienie treści aneksu pozwala uniknąć nieporozumień i przyspiesza pracę notariusza. To także gwarancja, że nowy dokument będzie zgodny z wolą obu stron i będzie miał odpowiedni wpływ na treść pierwotnej umowy.

Jak wygląda sporządzenie aneksu do umowy darowizny u notariusza?

Aneks, podobnie jak umowa darowizny nieruchomości, musi być sporządzony w formie aktu notarialnego, jeśli dotyczy nieruchomości lub innych praw, dla których wymagane jest zachowanie szczególnej formy. Sporządzenie aneksu polega na odczytaniu jego treści przez notariusza, złożeniu podpisów przez obie strony i wydaniu wypisów aktu.

Co zawiera aneks?

W treści aneksu znajdziemy m.in.:

• oznaczenie aktu notarialnego, do którego aneks się odnosi – numer repertorium, data zawarcia, dane notariusza,
• dane osobowe stron – imię, nazwisko, adres, PESEL, NIP (jeśli dotyczy),
• opis zmian – które zapisy umowy ulegają modyfikacji, jakie nowe postanowienia zostają dodane,
• datę wejścia w życie zmian,
• oświadczenie, że pozostałe zapisy umowy pozostają bez zmian,
• informację o zgodzie stron na treść aneksu.

Aneks jest integralną częścią umowy, ale funkcjonuje jako osobny dokument – oznacza to, że musi zostać również ujawniony w księdze wieczystej, jeśli wprowadza zmiany w zakresie praw rzeczowych, takich jak własność, służebność czy dożywocie.

Koszty związane ze sporządzeniem aneksu

Koszt sporządzenia aneksu zależy od wartości zmian oraz od tego, czy wymaga on wpisu do księgi wieczystej. W jego skład mogą wchodzić:

• taksa notarialna – ustalana w oparciu o rodzaj i wartość zmienianego prawa,
• opłaty sądowe – jeśli konieczne jest złożenie wniosku o zmianę w księdze wieczystej,
• koszty wypisów aktu – zależne od liczby egzemplarzy,
• inne opłaty urzędowe, np. podatek PCC, jeśli aneks wprowadza nowe zobowiązania mające skutki podatkowe.

Notariusz na etapie przygotowań powinien przedstawić pełny kosztorys, by strony mogły świadomie podjąć decyzję o zawarciu aneksu.

O czym należy pamiętać przy sporządzaniu aneksu do umowy darowizny?

Aneks do umowy darowizny, mimo że nie ma formy pełnej nowej umowy, wywołuje takie same skutki prawne w zakresie, w jakim modyfikuje oryginalne postanowienia. Dlatego sporządzając go, należy:

• zachować formę aktu notarialnego, jeśli dotyczy nieruchomości lub praw wymagających takiej formy,
• pamiętać o precyzyjnym wskazaniu zmian, które mają zostać wprowadzone,
• unikać ogólników i niejednoznacznych sformułowań – każde postanowienie powinno być czytelne i konkretne,
• ustalić, czy zmiany wymagają zawiadomienia urzędów, np. sądu wieczystoksięgowego, urzędu skarbowego, czy organów administracji,
• zachować spójność aneksu z całą umową – nie może on zawierać zapisów sprzecznych z innymi fragmentami umowy, które pozostają w mocy.

Warto również zabezpieczyć się na przyszłość – jeżeli strony przewidują możliwość dalszych zmian, można w aneksie określić warunki kolejnych modyfikacji.