Obowiązek alimentacyjny wynika bezpośrednio z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a polega na dostarczaniu środków utrzymania, w razie potrzeby wychowania. Dotyczy on nie tylko krewnych w linii prostej, ale także rodzeństwa.

W większości przypadku ustanawiane są przez postępowanie sądowe lub poprzez ugodę, którą zawierają strony przed wniesieniem pozwu. Czasami taka umowa ugody zawierana jest także przed mediatorem sądowym. Jednak może zostać sporządzona także w postaci aktu notarialnego, w którym to wskazany dłużnik poddaje się egzekucji i przejmuje obowiązek zapłaty ustalonej sumy pieniężnej, która wynika z tego aktu.

Alimenty u notariusza – co powinno być ich przedmiotem?

Przedmiotem alimentów są środki utrzymania oraz w miarę potrzeby także środki wychowania. Chodzi tutaj o świadczenia pieniężne, których celem jest zapewnienie utrzymania osoby uprawnionej. Oznacza to, że środki powinny zabezpieczać wszystkie niezbędne aspekty takie jak wyżywienie, odzież czy mieszkanie i leczenie. Stanowią jedynie podstawę funkcjonowania i nie muszą obejmować kwestii związanych z rozwojem zainteresowań, podróżami czy spędzaniem czasu wolnego. Alimenty mają za zadanie pokrywać jedynie bieżące potrzeby.

O obowiązku alimentacyjnym świadczy pokrewieństwo, co oznacza, że do nałożenia obowiązku alimentacyjnego, nie ma znaczenia czy dziecko pochodzi z małżeństwa. Ugoda alimentacyjna u notariusza może zostać zawarta także w przypadku związków niesformalizowanych.

Wysokość alimentów – jak jest ustalana?

Jednym z wyznaczników, które określa kodeks rodzinny jest stwierdzenie, że w wyniku wykonania obowiązku alimentacyjnego poziom życia uprawnionego nie może być wyższy niż poziom życia zobowiązanego. Oznacza to, że wysokość przyznawanych alimentów to zawsze sprawa bardzo indywidualna, która jest zależna od sytuacji finansowej oraz potrzeb danej rodziny. Dodatkowo istnieje zapis, który mówi o tym, że otrzymywane świadczenia nie powinny zostać przeznaczone na realizację potrzeb luksusowych.

Poza czynnikami finansowymi, na wysokość alimentów wpływ ma także wiek dziecka i jego stan zdrowia. W momencie, kiedy przygotowywana jest ugoda alimentacyjna u notariusza, konieczne może być przedstawienie różnego rodzaju dokumentów, potwierdzających ponoszone koszty związane z leczeniem dziecka.

Oczywiście, możliwości majątkowe osoby zobowiązanej nie pozostają tutaj obojętne. Wynikają one nie tylko z osiąganych dochodów, ale stanowią wszelkie środki pieniężne, które osoba zobowiązana może uzyskiwać w stosunku do swoich możliwości. Oznacza to, że nie do końca wyznacznikiem jest faktycznie pobierane wynagrodzenie, ale możliwości do osiągania wynagrodzenia, jakie posiada dana osoba.

Kwestie te sprawdzane są w przypadkach, kiedy strony nie mają zgodności co do wysokości świadczenia. Jeżeli natomiast zaproponują one zgodną kwotę nie ma potrzeby weryfikowania możliwości oraz przedstawiania dodatkowych dokumentów.

Umowa alimentacyjna u notariusza

Umowa alimentacyjna zawierana u notariusza ma formę aktu notarialnego. Oznacza to, że jest to dokument pozasądowy. Jednak także jest zabezpieczeniem dla osoby uprawnionej, gdyż osoba zobowiązana w tym dokumencie poddane się dobrowolnej egzekucji w przypadku, kiedy przestanie wywiązywać się z obowiązku meldunkowego.

Najczęściej do podpisania umowy w tej formie dochodzi, kiedy obie osoby mają zgodność co do konieczności ustalenia alimentów oraz do ich kwoty i chcą polubownie zawrzeć umowę.

Dane, które powinna zawierać ugoda alimentacyjna u notariusza:

• data i miejsce sporządzenia umowy
• prawidłowe oznaczenie stron umowy oraz ich szczegółowe dane: imię, nazwisko, PESEL, adres. W tym miejscu powinny być zawarte dane wierzyciela, czyli dziecka, osoby przez którą on działa czyli matki, ojca lub opiekuna oraz dłużnika, czyli osoby, która zobowiązana jest do płacenia alimentów.
• ustaloną wysokość świadczenia alimentacyjnego
• konkretny termin oraz sposób zapłaty
• zapis, w którym dłużnik dobrowolnie poddaje się egzekucji w przypadku niewywiązania się z umowy
• podpisy obu stron lub osób, która je reprezentuje

Zabezpieczenie wykonania umowy

Kodeks postępowania cywilnego mówi o tym, że akt notarialny, w którym dłużnik dobrowolnie poddaje się egzekucji stanowi tytuł egzekucyjny. Ugoda alimentacyjna skonstruowana jest właśnie w ten sposób. Osoba zobowiązana poddaje się dobrowolnej egzekucji czyli wyraża zgodę na dochodzenie roszczeń z tytułu nie płacenia alimentów bez konieczności postępowania sądowego.

Pozwala to na znaczne skrócenie całego dochodzenia. W przypadku kiedy osoba zobowiązana przestaje płacić alimenty konieczne jest jedynie przedłożenie tego aktu notarialnego oraz dołączenie do niego wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. Dokumenty te należy złożyć w sądzie rodzinnym, a wniosek kosztuje 50 zł.

Klauzula wykonalności stanowi tytuł wykonawczy. Oznacza to, że wraz z takim tytułem osoba uprawniona może wszcząć egzekucję komorniczą na podstawie przedstawionego aktu notarialnego bez konieczności przeprowadzania rozprawy sądowej.