Spadek zazwyczaj budzi pozytywne skojarzenia – możemy odziedziczyć po bliskich osobach nieruchomość, majątek lub wartościowe przedmioty. Jednakże zdarzają się również sytuacje, kiedy nasi bliscy są obciążeni dużym kredytem lub innym zadłużeniem finansowym, które po ich śmierci będzie musiał spłacać spadkobierca. Kłopotliwą kwestią bywa również podział majątku pomiędzy kilku spadkobierców. Co należy robić w takich sytuacjach? W jaki sposób można uchronić się przed niechcianym spadkiem lub zrezygnować z udziału w podziale majątku? Koniecznie przeczytaj nasz artykuł!

 

• Zrzeczenie się kłopotliwego spadku

 

Wysokie zadłużenie, fatalna sytuacja finansowa spadkodawcy, a może zupełnie inna kwestia – powodów, które skłaniają do zrzeczenia się dziedziczenia, może być wiele. Zdarza się że spadkobierca pragnie zrzec się dziedziczenia, aby uniknąć konfliktowych sytuacji związanych z podziałem majątku między powołanymi. Niezależnie od tego, jaki jest powód takiej decyzji, 

zrzeczenie się dziedzictwa jest rozwiązaniem, które pozwala uwolnić się przed niechcianym spadkiem. Co ważne, taka umowa dotyczy również zstępnych zrzekającego się, a więc jego dzieci, wnuków itd. (chyba że umowa zawiera odpowiednie postanowienia, które umożliwiają dziedziczenie przez zstępnych). Do sporządzenia umowy konieczny jest podpis obu stron – przyszłego spadkodawcy oraz osoby, która zrzeka się ustawowego spadku.

 

• Na czym polega zrzeczenie się dziedziczenia?

 

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia jest sporządzana jeszcze za życia spadkodawcy w formie aktu notarialnego. W tej umowie strony ustalają, że przyszły spadkobierca nie będzie dziedziczył po spadkodawcy. Jednocześnie traci on również prawa do otrzymania zachowku.

Zrzeczenie się dziedziczenia może być nieodpłatne – spadkobierca zrzeka się spadku i nie otrzymuje od spadkodawcy niczego w zamian. Zdarza się również sytuacja, że spadkobierca, zrzekając się dziedziczenia, otrzymuje w zamian od spadkodawcy darowiznę, np. w formie części majątku. 

 Postanowienia umowy o zrzeczenie się dziedzictwa można cofnąć, sporządzając nową umowę w formie aktu notarialnego, w którym obie strony uchylają się od poprzedniej umowy. Jest to możliwe pod warunkiem, że spadkodawca żyje. Po jego śmierci, postanowień umowy nie można już cofnąć. 

Co ciekawe, zrzeczenie się dziedziczenia obowiązuje wyłącznie w przypadku dziedziczenia ustawowego. Jeśli spadkodawca sporządzi testament, spadkobierca musi go ponownie odrzucić poprzez oświadczenie złożone po śmierci spadkodawcy.

 

• Na czym polega odrzucenie spadku?

 

W przeciwieństwie do zrzeszenia się dziedziczenia, odrzucenie spadku ma miejsce po śmierci spadkodawcy. Zgodnie z przepisami, spadkobierca ma sześć miesięcy na odrzucenie odziedziczonego spadku, licząc od dnia, w którym dowiedział się, że został do niego powołany (najczęściej jest to dzień śmierci spadkobiercy). W przypadku odrzucenia spadku, przechodzi on na zstępnych spadkobiercy, a więc na jego dzieci. Oświadczenie należy złożyć przed sądem lub u notariusza. Warto pamiętać o tym, że złożonego już oświadczenia nie można cofnąć.

 

• Odrzucenie spadku – w sądzie czy u notariusza?

 

Niezależnie od tego, czy złożymy oświadczenie o odrzuceniu spadku u notariusza, czy też w sądzie, dokument będzie miał taką samą moc prawną. Inna jest natomiast procedura – u notariusza czynność można wykonać podczas jednej wizyty. W sądzie cała procedura zajmuje więcej czasu, ponieważ sąd wyznacza – niekiedy odległy – termin rozprawy, na której można złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku. A zatem, jeśli zależy nam na czasie, lepiej zdecydować się na wizytę u notariusza. Warto mieć na uwadze fakt, że brak odrzucenia spadku we wskazanym terminie uznaje się za przyjęcie spadku.

 

• Zrzeczenie się dziedziczenia a a odrzucenie spadku – różnice

 

Podstawową różnicą pomiędzy zrzeczeniem się dziedziczenia a odrzuceniem spadku jest czas, w jakim są wykonywane te dwie instytucje prawa spadkowego. Zrzeczenie się dziedziczenia musi mieć miejsce za życia spadkodawcy, podczas gdy odrzucenie spadku wykonywane jest po jego śmierci. Zrzeczenie się dziedziczenia to rodzaj umowy, która wymaga zgody oraz podpisu obu stron, natomiast odrzucenie spadku przyjmuje formę oświadczenia, składanego przez samego spadkobiercę. 

Kolejną istotną różnicą pomiędzy tymi dwoma formami jest zakres działania. W przypadku zrzeczenia się dziedziczenia, umowa obejmuje również zstępnych spadkobiercy. Zupełnie inaczej jest w przypadku odrzucenia spadku – wówczas przechodzi on na zstępnych, a więc w pierwszej kolejności na dzieci spadkobiercy.

 

Prawo spadkowe zapewnia rozwiązania, dzięki którym możemy uchronić się przed kłopotliwym spadkiem w formie długów finansowych, zadłużonych nieruchomości, kredytów itp. Zrzeczenie się spadku może nastąpić za życia, jak również po śmierci spadkodawcy. Dzięki znajomości form, które umożliwiają zrzeczenie się oraz odrzucenie spadku, możesz prawnie zabezpieczyć się przed niechcianym dziedziczeniem. Mamy nadzieję, że nasz artykuł rzucił jasne światło na te kwestie i skutecznie rozwiał Twoje wątpliwości!